Kuchnia Śląska

Kuchnia śląska zawiera w sobie wpływy kuchni niemieckiej, czeskiej i polskiej. Na Śląsku Opolskim i Dolnym Śląsku wzbogacona jest jeszcze o kuchnię kresową, zawdzięczaną przesiedleńczej fali Kresowiaków po II wojnie światowej na tzw. Ziemie Odzyskane. Stąd obok tradycyjnych potraw śląskich, jak śląskie niebo czy śląskie kołocze, kuchnię tych regionów reprezentują bardziej kresowe specjały, takie jak gołąbki z kaszą, pieróg postny czy napój „kandybał”.

Ziemia Śląska, obok miejsc historycznych i cudów przyrody przyciąga oryginalną kuchnią oraz ciekawym nazewnictwem. Dla przybyszy z innych regionów nazywanie kaszanki krupniokiem czy kiszki bułczanej żymlokiem, salcesonu presswurstem czy wątrobianki leberwurstem brzmi raczej nietypowo. Tu na makarony mówi się nudle, na sałatkę ziemniaczaną kartoffelsalat, z kapusty robi się pańczkraut i ciaperkapustę, a z kalarepy oberibę. Typowe śląskie zupy to wodzionka, geremuszka czy siemieniotka, a ze słodkości znane są świąteczne makówki, mołcka i śliszki z suszonych owoców. Sztandarowe śląskie ciasta to kopa, jeż lub kretowina, a desery – to szpajzy.

Kanon kuchni Górnego Śląska, czyli rolada wołowa, kluski śląskie i modro kapusta – to kuchnia górnicza, przyrządzana od stuleci na „niedzielny łobiod”. Wprawdzie czynnych kopalni węgla i górników ubyło, ale tradycje górniczej kuchni na Śląsku są nadal kultywowane. Była to kuchnia wysokokaloryczna, obfita, gdyż górnicy fedrujący pod ziemią zasługiwali na energetyczny posiłek, przynajmniej w niedzielę. Jedzono więc i do dziś bardzo popularne kotlety mielone – karminadle, króliki hodowane w komórkach (chlewikach) i jaskółcze gniazda czyli schab faszerowany jajkami na twardo. A na „beztydzień” podawano często dania jednogarnkowe – ajntopf.

Pamiętajmy, że województwo śląskie to nie tylko kuchnia górnicza. W różnych częściach regionu znajdziemy specyficzne kuchnie lokalne. Wśród nich wyróżnia się kuchnia gór Beskidów, oferującą kwaśnicę, moskole czy owce sery, kuchnia jurajska czy zagłębiowska, a także potrawy kuchni żydowskiej, do których zalicza się ciulim lelowski.

Specjalnością Opolszczyzny są ciasteczka anyżki lub opolskie ciasteczka ze szkwarek, a chałwa sezamowa to wizytówka zakładów „Odra” w Brzegu, podobnie jak śmietanowa wódka związana jest ze Spółdzielnią Mleczarską w Olesnie. Dolny Śląsk zaskoczyć nas może specyfikiem takim jak pierogi z szyjkami rakowymi.

Turyści zwiedzający ziemie śląskie przy wyborze miejsc korzystać mogą z oznakowanych szlaków kulinarnych. Na Dolnym Śląsku drogowskazem będzie szlak kulinarny „Smaki Dolnego Śląska”, na Opolszczyźnie „Opolski bifyj” ( bifyj to nic innego jak kredens w gwarze śląskiej), a w województwie śląskim szlak „Śląskie smaki”. Większość z obiektów na szlakach kulinarnych mieści się w ciekawych wnętrzach: a to w zamkach i pałacach, a to w obiektach poprzemysłowych, w hotelach i ośrodkach rekreacyjnych. Najlepiej odwiedzić je podczas jednej z licznych imprez kulinarnych.