Gołdap – Mazurski Zdrój
Gołdap to jedyne na Warmii i Mazurach uzdrowisko, prężnie rozwijający się ośrodek turystyczno-wypoczynkowy oraz członek międzynarodowego stowarzyszenia miast Cittaslow. Funkcjonuje tu przejście graniczne z Rosją. W Gołdapi jest najczystsze w Polsce powietrze, uzdrowisko posiada borowiny, wody mineralne i lecznicze. Od 2000 roku posiada status uzdrowiska o profilu borowinowo-klimatycznym.
Jest uzdrowiskowym nizinnym położonym w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Gmina Gołdap wraz z dwiema sąsiednimi – Banie Mazurskie i Dubeninki tworzy powiat gołdapski.
Gołdap ulokowana jest w dolinie rzeki Gołdapy w odległości około 2,5 km od jeziora Gołdap, na skraju Puszczy Rominckiej. Od północy graniczy z obwodem kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej (ok. 3,2 km od centrum miasta). Ziemia gołdapska leży również na obszarze Pojezierza Mazurskiego i Pojezierza Litewskiego, na Mazurach Garbatych.
Historia Gołdapi nie była łatwa, a wojna przyniosła miastu prawie całkowite zniszczenie. Ciekawe dzieje ma Puszcza Romincka, którą warto odwiedzić. Słynie ona z legendy o cesarzu Wilhelmie II, który był słynnym łowcą, a miejsca w których ustrzelił jelenie rominckie upamiętniono głazami. Po polskiej stronie znajduje się dziś osiem głazów Wilhelma. W 1891 roku w Romintach Cesarskich powstał wybudowany w stylu norweskim cesarski pałac myśliwski Jagdschloss Rominten oraz kaplica Św. Huberta. W lesie Kumiecie znajdował się ośrodek badawczy pracujący nad silnikiem do pocisku V-2 oraz eksperymentalna hamownia silników odrzutowych. W 1940 roku obok dworu myśliwskiego wybudowano bunkier zapewniający bezpieczeństwo przed atakiem powietrznym. Z Puszczy Rominckiej w latach 1941-44 kierowano akcjami niemieckiego lotnictwa wojskowego od Atlantyku po Rosję, a także od Norwegii po Egipt.
Z uzdrowiskowej historii Gołdapi warto odnotować, że sanatorium Wital należało w czasie wojny do kompleksu kwatery niemieckiego Naczelnego Dowództwa Wojsk Lotniczych, czyli Luftwaffe. Kompleks budynków i schronów o kryptonimie Robinson, został zniszczony przez Niemców w październiku 1944 r. Na ruiny Robinsona można natknąć się do dziś spacerując po okolicznych lasach.
Znajduje się tu sanatorium, pijalnia wód mineralnych i tężnie oraz nowoczesna infrastruktura uzdrowiskowa z Promenadą Zdrojową, hektarowym placem zabaw, dołkami do mini-golfa, ścieżkami pieszymi i rowerowymi oraz zewnętrznymi urządzeniami do ćwiczeń nad jeziorem i w centrum. Rozwijająca się dzielnica uzdrowiskowa stała się bodźcem dla prywatnych inwestorów. Powstały nowe eleganckie obiekty, przytulne restauracje z kuchnią nie tylko regionalną, ale także rosyjską i litewską, hotele, pensjonaty, zajazdy z różnorodną ofertą, wychodzącą naprzeciw oczekiwaniom różnych grup turystów.
Profil leczniczy uzdrowiska i jego właściwości lecznicze
Profil leczniczy uzdrowiska: ortopedia, neurologia, reumatologia, kardiologia, angiologia, laryngologia, pulmonologia, otyłość, osteoporoza, choroby dolnych dróg oddechowych i choroby kobiece.
W zakładach lecznictwa uzdrowiskowego w Gołdapi leczy się schorzenia narządu ruchu, schorzenia górnych i dolnych dróg oddechowych oraz schorzenia układu krążenia. Gołdap zaprasza na kurację również ludzi z otyłością, osteoporozą, trudno gojącymi się ranami i odleżynami, stopą cukrzycową i problemami skórnymi.
Głównymi tworzywami uzdrowiskowymi Gołdapi są błota borowinowe z rejonu Niedrzwicy oraz klimat nizinno-leśny, średnio bodźcowy, moderowany przez lasy otaczające okolicę.
Walory i atrakcje turystyczne uzdrowiska oraz jego najbliższych okolic
Gołdap ma idealne warunki do rekreacji i wypoczynku przez cały rok. Zimą można skorzystać z oświetlonych narciarskich tras biegowych w sąsiedztwie Parku Zdrojowego oraz atrakcji Pięknej Góry ze sztucznie naśnieżanymi, oświetlonymi trasami zjazdowymi, kawiarnią obrotową na szczycie, koleją linowo-krzesełkową, wyciągami orczykowymi, torem saneczkowym i parkiem linowym.
Latem warto zobaczyć żubry w Puszczy Boreckiej i wziąć udział w bezkrwawym safari z setkami dzikich zwierząt. A także udać się do Rapy, by zobaczyć grobowiec w kształcie piramidy i do Stańczyk, by wspiąć się na szczyt najwyższych w Polsce mostów arkadowych. Dążą atrakcję stanowi także tajemnicza Puszcza Romincka oraz Las Kumiecie naszpikowany fortyfikacjami z czasów II wojny światowej.
Warto też zwiedzić okolicę Gołdapi, a tam najgłębsze polskie jezioro Hańcza, zasilane przez rzekę Czarną Hańczę. Według różnych źródeł Hańcza ma od 106 do 113 metrów głębokości, a w 1974 roku Hańcza została wpisana na listę projektu Aqua UNESCO z powodu swojej głębokości i dzięki wysokim, podwodnym ścianom, utworzonym ze zwięzłych osadów polodowcowych.
Jedną z atrakcji uzdrowiska Gołdap jest Puszcza Romincka, w której znajdują się unikalne rośliny oraz wyjątkowy zwierzostan. W puszczy utworzono pięć rezerwatów, których najciekawszym elementem jest starodrzew.
Podczas pobytu w Gołdapi i jej okolic warto zobaczyć takie zabytki i atrakcje jak: Głazy Wilhelma II Puszczy Rominckiej, kościół w Żabinie, kościół w Baniach Mazurskich, cerkiew grekokatolicka w Baniach Mazurskich, grobowiec w Zakałaczu Wielkim, kościół w Dubeninkach, Izba muzealna Ziemi Gołdapskiej, kwatera naczelnego dowództwa Luftwaffe, zabytkowy cmentarz żydowski, piramida w Rapie, mosty w Stańczykach, konkatedra i kościół św. Leona, wieża Ciśnień w Gołdapi, cmentarz z czasów I wojny światowej, pamiątkowy głaz na ul. Armii Krajowej.
Uzdrowisko Gołdap jest także idealnym zakątkiem turystyki aktywnej. Posiada 260 km oznakowanych szlaków rowerowych, w tym 80 km Green Velo, 140 km znakowanych szlaków pieszych i ścieżki edukacyjne w Puszczy Rominckiej.
Ciekawą atrakcją regionu jest „Bezkrwawe Safari”, czyli kilkusethektarowe gospodarstwo ekologiczne z zagrodową hodowlą dzikich zwierząt. Znajduje się tu jedyne w Europie gniazdo jelenia marali, są zebry i wielbłądy, a także setki innych dzikich zwierząt. Gospodarstwo zwiedza się na pokładzie samochodu terenowego.