Krynica Zdrój – uzdrowisko które nigdy nie śpi!
Perełką powiatu nowosądeckiego w województwie małopolskim jest uzdrowisko Krynica-Zdrój. To górskie uzdrowisko, leżące w Beskidzie Sądeckim nad potokiem Kryniczanka, wyróżnia się klimatem o cechach podalpejskich, łagodzonym okalającymi lasami. Tworzywami uzdrowiskowymi Krynicy-Zdroju są: klimat, naturalne wody mineralne (Słotwinka, Zuber, Jan, Józef i oczywiście Kryniczanka) oraz borowiny. W Krynicy, w 1858 roku po raz pierwszy w Polsce użyto borowiny do celów leczniczych. Torf pochodził z górskich torfowisk porośniętych iglastym borem, stąd nazwa specyfiku: borowina.Właściwości zdrowotne krynicznych źródeł i klimatu znane były już w XVII wieku Oficjalny statut uzdrowiska Krynica otrzymała w 1807 roku, trzy lata po zbadaniu składu i właściwości wód mineralnych. W 1856 r., profesor Józef Dietl – ojciec polskiej balneologii, kierował pracami Komisji Balneologicznej, które zaowocowały budową w Krynicy zakładów przyrodoleczniczych oraz pięknej i funkcjonalnej infrastruktury uzdrowiskowej: restauracji, hoteli, kawiarni, galerii i sal koncertowych. Większość z nich zachwyca do dziś.Po otwarciu w 1911 r. linii kolejowej do Krynicy-Zdroju przybyły tłumy kuracjuszy. W latach międzywojennych Krynica była jednym z najmodniejszych ośrodków ekskluzywnego wypoczynku w całej Europie. W latach wojennych w Krynicy leczyli się i rehabilitowali żołnierze, dzięki temu uzdrowisko nie uległo zniszczeniom. Niestety pod okupacją Krynica znajdowała się do 18 stycznia 1945 roku. Wycofujący się Niemcy zabrali praktycznie wszystkie urządzenia, a wkraczające wojska Armii Czerwonej doszczętnie zdewastowały, to co pozostało. Wywiezione zostały między innymi linie do butelkowania wód i inne urządzenia techniczne, zniknęły cenne miedziane wanny do kąpieli. Wszystkie budynki uzdrowiskowe wymagały pilnych remontów. Mimo to, w 1945 roku zanotowano tu pierwszych kilkuset gości, a w 1947 roku – ok. 14 tysięcy. Krynica z wojny odrodziła się w 100% swojej przedwojennej świetności tak naprawdę pod koniec lat 50-tych XX wieku.
Dzisiejsza Krynica-Zdrój to uzdrowisko pełne klasy z bogatym programem artystycznym. Każdy kuracjusz zna Stary Dom Zdrojowy, okazały, strojny architektonicznie budynek w stylu neorenesansu z najpiękniejszą salą balową w całej Polsce południowej. Krynickim deptakiem dojdziemy do Pijalni Głównej i muszli koncertowej. Sanatorium Patria to luksusowy pensjonat z 1933 roku wybudowany przez Jana Kiepurę według projektu Bohdana Pniewskiego. Najstarszym budynkiem w Krynicy, bo aż z 1806 r., jest przeurocza pijalnia Słotwinka.
Profil leczniczy uzdrowiska i jego właściwości lecznicze
Profil leczniczy uzdrowiska to: ortopedia, neurologia, reumatologia, kardiologia, angiologia, laryngologia, gastroenterologia, diabetologia, otyłość, osteoporoza, ginekologia, nefrologia, urologia i hematologia. Leczy się tu: choroby kobiece, choroby układu moczowego i układu trawienia, choroby serca i układu krążenia, choroby układu wydzielania wewnętrznego i zaburzenia przemiany materii, a także choroby układu ruchu oraz nerwice i niedokrwistość.
W mieście znajdują się odwierty, pijalnie i rozlewnie wód mineralnych i leczniczych następujących zdrojów: Główny, Jan, Józef, Mieczysław, Słotwinka, Tadeusz, Zuber.
Walory i atrakcje turystyczne uzdrowiska oraz jego najbliższych okolic
Krynica-Zdrój to miejsce wielu możliwości. Ukształtowanie terenu, warunki klimatyczne, szereg atrakcji pozwalających na spędzanie wspólnie czasu całym rodzinom, powoduje że miejscowość tętni życiem przez cały rok.
Najstarszym budynkiem w uzdrowisku jest pijalnia „Słotwinka” z 1806 roku. Początkowo stała w miejscu, które obecnie zajmuje Pijalnia Główna na krynickim deptaku z 1971 roku, w której znajduje się również sala koncertowa i ogród zimowy. W początkach drugiej połowy XIX wikeu pijalnia „Słotwinka” została przeniesiona do Parku Słotwińskiego. Dzisiaj otwierana jest sezonowo. Z kolei Słotwiński Pawilon Koncertowy został wybudowany w 1870 roku Odbywały się w nim koncerty, a sam park był ulubionym miejscem kuracjuszy odwiedzających Krynicę. W roku 1989 pawilon przeszedł generalny remont. Dzisiaj funkcjonuje jako restauracja „Koncertowa”.
Wśród innych zabytkowych obiektów uzdrowiska należy wymienić: Łazienki Borowinowe z 1881 roku, Stare Łazienki Mineralne z lat 1863–1966, zlokalizowany w centralnej części deptaku neorenesansowy Stary Dom Zdrojowy z 1889 roku (z zachowaną oryginalną salą balową), w którym mieściła się pijalnia wody „Mieczysław”, Muzeum Nikifora, w którym zgromadzono obrazy i pamiątki po słynnym malarzu – prymitywiście, Nikiforze Krynickim (muzeum ulokowane jest w drewnianym budynku „Romanówka”), drewniany kościół Przemienienia Pańskiego i Matki Boskiej Częstochowskiej, którystanął w 1863 roku jako pierwszy kościół zdrojowy, tzw. kaplica na „Dietlówce”.
Aktywnych turystów zaprasza Góra Parkowa i Jaworzyna Krynicka. Na obie góry kuracjuszy wwiezie kolejka linowa. Narciarstwo na stokach Słotwin, gwarantuje wspaniały wypoczynek i opaleniznę. Dwie Doliny Muszyna-Wierchomla są połączone systemem wyciągów narciarskich. Do tego korty tenisowe, baseny, kryte lodowisko, malownicze trasy rowerowe i piesze o różnym stopniu trudności oraz tor saneczkowy.Dodatkową atrakcją Krynicy-Zdroju cieszącą się duża popularnością jest wybudowana niedawno wieża widokowa. To pierwsza w Polsce, niezwykła wieża widokowa w koronach drzew o unikalnej konstrukcji drewnianej o wysokości 49,5 metra wysokości. Zbudowana została na szczycie stacji narciarskiej Słotwiny Arena (896 m n.p.m) wśród lasów pasma Jaworzyny Krynickiej. Do wieży prowadzi ścieżka drewniana o długości 1030 metrów, umiejscowiona wśród korony drzew, co zapewne już samo w sobie podnosi atrakcyjność całej konstrukcji. www.krynica-zdroj.pl
Zobacz także: Cieplice Śląskie-Zdrój – najstarsze polskie uzdrowisko