Białystok

Wschodzący Białystok

Wielokulturowy folklor, spektakle jednego z najstarszych teatrów lalkarskich – niekoniecznie tylko dla dzieci, murale, niebanalne wydarzenia, intensywne życie sportowe i nocne zachęcają do odwiedzenia stolicy województwa podlaskiego.

Łany słoneczników i rzepaku, pola czerwonych maków, maciejki i dziurawca rwą oczy mnogością kolorów i zapachem już w kilkudziesięciu miejscach Białegostoku. Zgodnie z planami magistratu, z roku na rok areał kwietnych łąk otulających główne ulice i zabytki ma się powiększać. Powstają zielone przystanki otoczone krzewami, oplecione pnączami z roślinami odpornymi na kaprysy pogody na dachach. Białystok stając się eko, w ten sposób umila i ułatwia życie zarówno mieszkańcom, jak i turystom, którzy w upalne dni mniej będą odczuwać skutki wysokich temperatur. To idealna przestrzeń do poznania wszystkich must see.

Miasto Branickich

Magnacki ród Branickich herbu Gryf władał miastem od lat 60-tych XVII w. do pocz. XIX w., ale największy wkład w rozwój Białegostoku wniosła jedna para. To Jan Klemens Branicki, hetman wielki koronny i konkurent Stanisława Augusta Poniatowskiego do polskiego tronu, wraz z żoną Izabelą, która nota bene była siostrą „króla Stasia”. Im stolica województwa podlaskiego zawdzięcza zachowany do dziś układ ulic i zabytki w centrum, ujęte szlakiem rodu Branickich. Najważniejszy z nich to naturalnie Wersal Polski, czyli barokowy zespół pałacowo-ogrodowy Branickich – rezydencja na miarę królewską. Choć teraz należy do Uniwersytetu Medycznego, to dzięki biletowi do mieszczącego się tam Muzeum Historii Medycyny i Farmacji sporą część rokokowych wnętrz zwiedza się z przewodnikiem.

Na szlaku znajduje się też późnobarokowy ratusz, który nigdy nie był siedzibą władz, a w przeszłości jego wnętrza wykorzystywane były także do handlu. Dziś jest główną siedzibą Muzeum Podlaskiego, a zarazem jednym z obiektów na trasie Szlaku Dziedzictwa Żydowskiego w Białymstoku.

Serce Jana Klemensa Branickiego przechowywane jest w późnorenesansowym, Starym Kościele Farnym – najstarszym zabytku Białegostoku, tworzącym wraz z Bazyliką Mniejszą Zespół Bazyliki Archikatedralnej Wniebowzięcia NMP. W podziemiach świątyni spoczywają szczątki Izabeli wdowy po Hetmanie Branickim. Na szlaku znajdują się też inne obiekty dawnej XVIII-wiecznej rezydencji Branickich: Pałacyk Gościnny, Klasztor Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo, Cekhauz/Zbrojownię, Dawną Austerię i Pałac Branickich w Choroszczy.

Na świątynnym szlaku

W sierpniu 2019 r. miasto zaproponowało turystom nowy Szlak Prawosławnych Świątyń, który częściowo pokrywa się z wcześniejszym Szlakiem Białostockich Świątyń. Na obu figuruje cerkiew św. Ducha, największa cerkiew prawosławna w Polsce i jedna z największych w Europie. Szczyci się najwyższym ikonostasem. W 2000 roku cerkiew główna wzbogaciła się o unikalny na skalę światową żyrandol czyli panikadiło. Jego średnica to 6 metrów zaś waga… 1200 kg. Został skonstruowany w Mińsku, kształtem zbliżony do korony. Konstrukcja o rozpiętości sześciu metrów i wadze 1200 kg, złożona jest z dwóch części, z których wyższą umieszczono w samej kopule, zaś niższą – na wysokości 9 metrów od podłogi. Żyrandol podtrzymują 24 liny symbolizujące zstępującego na ziemię Ducha Świętego. Między świecami znajdują się prostopadłościenne witraże z wizerunkami apostołów oraz świętych.

Na obu szlakach warto zobaczyć: cerkiew Mądrości Bożej zbudowaną na wzór konstantynopolitańskiej cerkwi Hagia Sophia, Dom Modlitw Muzułmanów pełniący rolę meczetu oraz dawną synagogę Cytronów (ob. siedziba z Galerii im. Śledzińskich).

Poza szlakami koniecznie trzeba zajrzeć do cerkwi św. Mikołaja Cudotwórcy z kopią odwzorowanej ze zdjęcia Białostockiej Ikony Matki Bożej, zaginionej w Rosji w czasie Rewolucji Październikowej.

Gwiazda zaranna

Nie można przeoczyć Bazyliki św. Rocha na wzgórzu o tej samej nazwie. Ten kościół – Pomnik Odzyskania Niepodległości, bez krzyża na wieży to ważny element krajobrazu Białegostoku. Szczyt wieży, z której rozciąga się rozległy widok na miasto, wieńczy 3-metrowa figura Matki Boskiej Królowej Korony Polskiej jako Gwiazdy Zarannej w złotej promienistej glorii.

Turyści zwiedzający Białystok, mogą również podążać m.in. Szlakiem Esperanto i Wielu Kultur, poznając pierwsze lata życia najsłynniejszego białostoczanina Ludwika Zamenhofa. Alternatywą są: Szlak architektury drewnianej, Szlak białostockich fabrykantów i powiązany z nim tematycznie Szlak Bojar.

Street art

Nowym symbolem miasta jest „Dziewczynka z konewką” Natalii Rak na ścianie siedziby Instytutu Chemii Uniwersytetu Białostockiego. Bohaterami malowideł wielkoformatowych – blisko 40 murali o tematyce tolerancji i wielokulturowości, historycznej i przyrodniczej – są m.in.: Henryk Sienkiewicz, ks. Michał Sopoćki i Ludwik Zamenhof w gronie sąsiadów. Znany jest także mural „Domek z kart”, autorstwa włoskiego artysty Francesca Camilla Giorgino, zwanego Millo.

Miasto przyciąga szeregiem wydarzeń jak: Międzynarodowy Festiwal Mmuzyki, Sztuki i Folkloru „Podlaska Oktawa Kultur”, Up To Date Festival, Dni Sztuki Współczesnej, Jesień z Bluesem, Międzynarodowy Festiwal Filmów Krótkometrażowych „Żubroffka”, Międzynarodowy Festiwal Teatrów dla Dorosłych „Metamorfozy Lalek”, czy Halfway Festival.