Lubelskie

Województwo lubelskie położone jest we wschodniej Polsce i graniczy od wschodu z Ukrainą i Białorusią, a po stronie polskiej z czterema województwami: podlaskim, mazowieckim, świętokrzyskim i podkarpackim. Stolicą województwa jest Lublin. Lubelskie zajmuje obszar o powierzchni ponad 25 100 km².

Lubelskie – smakuj życie!

Tylko tutaj tak blisko siebie znajdują się cerkwie, synagogi, kościoły katolickie i unickie, tatarskie cmentarze i żydowskie kirkuty. Ziemia między Wisłą a Bugiem ma wiele tajemnic do odkrycia i mnóstwo wyjątkowych atrakcji od Polesia po Roztocze.

Kraina Lessowych Wąwozów położona w zachodniej części województwa lubelskiego jest jednym z najatrakcyjniejszych regionów turystycznych w kraju. Wyróżnia go największe zagęszczenie wąwozów w Europie. To dla nich, ale też dla artystycznego klimatu oraz zabytków, turyści ściągają licznie do Kazimierza Dolnego, przeprawiając się potem promem przez Wisłę do częściowo odbudowanego, obronnego zamku Firlejów w Janowcu. Do wypoczynku w uzdrowisku Nałęczów zachęcają przede wszystkim wyjątkowy mikroklimat, muzea i park zdrojowy oraz zabiegi lecznicze i rehabilitacyjne. W Puławach można zwiedzić dawne dobra Czartoryskich: zespół pałacowo-parkowy wraz z kościołem pw. Wniebowzięcia NMP, wzorowanym na rzymskim Panteonie, ale też wypożyczyć jacht w marinie czy odkryć, nie występujące nigdzie indziej, gatunki drzew w Rezerwacie Przyrody Łęg na Kępie. Kraina obfituje w szlaki piesze (w tym nordic walking), rowerowe, konne i wodne, miejsca rozrywki dla dzieci (np. Magiczne Ogrody w Trzciankach) i stoki narciarskie. Lubelskie ma jaszcze inne miejsca, jakich nie można przeoczyć:

Nie tylko Lublin

Na pierwszych miejscach „must see” plasują się: stolica województwa – Lublin – miasto inspiracji z licznymi zabytkami (Stare Miasto, Zamek Lubelski, Baszta Zamkowa – Donżon, Archikatedra Lubelska, Wieża Trynitarska, Lubelska Trasa Podziemna i wiele innych) oraz Zamość z unikalnym zespołem architektoniczno-urbanistycznym Starego Miasta, perełką wpisaną na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i Szlakiem Renesansu Lubelskiego.

Dawne miasto Radziwiłłów, Biała Podlaska, zachowała część dawnego zespołu zamkowego, w którym ten magnacki ród rezydował. Dziś mieści się w nim Muzeum Południowego Podlasia z jedną z największych kolekcji ikon rosyjskich i 28 obrazów Bazylego Albiczuka, „podlaskiego Nikifora”.

Unikalną atrakcją lubelskiego jest trasa poprowadzona w Chełmskich Podziemiach Kredowych. Labirynt korytarzy przebiega pod centralną częścią starej części miasta. Pokazuje nie tylko, że Chełm „na kredzie stoi”, ale że ta skała jest podziurawiona niczym szwajcarski ser. Według legendy kredowe ściany mają kryć książęce kosztowności i skarby chełmskich mieszczan, a na trasie straszy duch Bieluch.

Pomnikiem historii jest Muzeum Zamoyskich w Kozłówce, w rezydencji dawnych właścicieli Zamościa. We wnętrzach pałacowych zachował się autentyczny wystrój z przełomu XIX i XX w. w stylu Drugiego Cesarstwa. Wypełniają je liczne zbiory, w tym instrumenty (jak pianomelodikon czy organola), serwisy rodzinne, wschodnie kobierce, galeria portretów Zamoyskich. Pałac otacza park w stylu włoskim z bażantarnią i rosarium. Warto zajrzeć też do powozowni, do kaplicy wzorowanej na tej królewskiej z Wersalu i do Galerii Sztuki Socrealizmu.

Wielokulturowe Polesie

„Polesia czar to dzikie knieje, moczary” śpiewał Krzysztof Klenczon. Poleski Park Narodowy, jeden z młodszych w kraju, zachował dla potomności ten obraz dawnego Polesia z jego niekwestionowanym królem, łosiem. Bazami wypadowymi, wyposażonymi w punkty informacji turystycznej, gdzie można też kupić bilety wstępu, są Ośrodek Dydaktyczno-Administracyjny PPN w Urszulinie z Ogrodem Dydaktycznym i Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny PPN z Ośrodkiem Rehabilitacji Zwierząt w Starym Załuczu. W parku wytyczono ścieżki dydaktyczne i przyrodnicze, prowadzące kilometrami drewnianych kładek nad bagnami i torfowiskami, przez lasy i łąki nad jeziora pokryte roślinnym kożuchem, spleją. Część z nich to trasy nordic walking i piesze, sprzyjające podglądaniu przedstawicieli 200 gatunków ptaków, w tym żurawi i bielików.

Polesie, po którym swobodnie meandruje Bug jest miejscem styku kultur i granic, gdzie przenikają się tradycje prawosławia, katolicyzmu i judaizmu, a mizar tatarski jest pozostałością po islamskich mieszkańcach regionu. Ten region promuje marka Wielokulturowy Nurt Bugu. Jej partnerami są m.in. Festiwal Trzech Kultur we Włodawie i samo miasto Włodawa z unikatowym Zespołem Synagogalnym, cerkwią Narodzenia NMP i późnobarokowym kościołem św. Ludwika z klasztorem Paulinów, Fundacja Latająca Ryba – organizator Land Art Festiwal, czyli plenerowych galerii sztuki nad Bugiem i uroczysko – skansen Zaborek, skąd bliziutko do Stadniny Koni Janów Podlaski w Wygodzie.

Przez region prowadzi 280-kilometrowy Poleski Szlak Konny z urozmaiconą rzeźbą terenu z licznymi jeziorami, unikatową fauna i florą oraz przepięknymi krajobrazami, wplecionymi w przestrzenie dziewiczych lasów. Jego przebycie pozwala poznać najciekawsze zakątki Poleskiego Parku Narodowego, Chełmskiego, Sobiborskiego i Poleskiego Parku Krajobrazowego oraz malownicze fragmenty rzeki Bug.

Koniki polskie na Roztoczu

Aż 93 procent Roztoczańskiego Parku Narodowego zajmują lasy, przypominające te w Karpatach ze względu na bory jodłowe i buczynę. Symbolem parku jest potomek dawnych tarpanów – konik polski. Ważące nawet 400 kg kuce, długowieczne i odporne na choroby, można z bliska obejrzeć w Ośrodku Hodowli Stajennej Konika Polskiego w osadzie Florianka, a także w ostoi w okolicach Stawów Echo i Zwierzyńca. To niewielkie miasteczko uważane jest za bramę do RPN – w pałacu dawnej Ordynacji Zamoyskiej mieści się dyrekcja parku. W kościele pw. św. Jana Nepomucena, zwanym „kościołem na wodzie” z racji położenia na wyspie pośrodku stawu znajdują się otoczony kultem kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, ufundowany przez Różę Zamoyską i polichromie Łukasza Smuglewicza. Wzdłuż granicy RPN poprowadzony jest 25-km szlak konny. Zahacza o niego również 68-km Szlak Geoturystyczny Roztocza Środkowego, odkrywający tak przed pieszymi, jak i amatorami dwóch i czterech kółek, kamieniołomy, sztolnie i rezerwaty.

U Sienkiewicza

Ziemia Łukowska oferuje aż 330 km szlaków rowerowych. Tu, w Stoczku Łukowskim polskie wojsko stoczyło pierwszą zwycięską bitwę powstania listopadowego, a w Woli Okrzejskiej przyszedł na świat autor Trylogii – w dworku rodzinnym działa teraz Muzeum Henryka Sienkiewicza.

Inne, nie mniej ważne atrakcje

Przez województwo lubelskie przechodzą ok. 350-kilometrowe odcinki Wschodniego Szlaku Rowerowego „Green Velo” (najdłuższej trasy rowerowej w Polsce, przebiegającej przez obszar pięciu województw, leżących we wschodniej części kraju). Lubelską częścią przejedziemy przez malownicze tereny nadbużańskie z sanktuariami różnych wyznań: w Kostomłotach, Kodniu i Jabłecznej, wielokulturowe miasta: Chełm i Włodawę oraz Roztoczański Park Narodowy. Na lubelskich trasach turystycznych spotkamy się także na Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej, czy na Drodze św. Jakuba.

Zoom Natury to wielki park rekreacji, który powstał nad Zalewem Janowskim z myślą o ludziach ciekawych świata, pasjonatach przyrody i poszukiwaczach przygód i niezwykłych wrażeń. Znajdziemy tam piękną piaszczystą plażę, pasaże spacerowe z fontannami, ścieżki rowerowe, siłownie, atrakcyjny park linowy oraz nowoczesne laboratoria edukacyjne łączące aktywne poznawanie świata z zabawą. A wszystko to w otoczeniu zwartego kompleksu przepięknych Lasów Janowskich, zaliczanych do najbardziej rozległych w Polsce.

Warto też podziwiać lubelskie krajobrazy z perspektywy kajaka, biorąc udział w spływach kajakowych po Bugu i Wieprzu.

W województwie lubelskim odbywa się wiele interesujących wydarzeń kulturalno-turystycznych, z których każdy wybierze coś dla siebie. W stolicy regionu najbardziej znane to m.in.: Carnaval Sztukmistrzów, Jarmark Jagielloński, Lublin Jazz Festival, Noc Kultury, Wielokulturowy Lublin czy Festiwal Legend Lubelskich. W Zamościu koniecznie trzeba zobaczyć widowisko Szturm Twierdzy Zamość albo wziąć udział w Zamojskim Lecie Teatralnym. Malowniczy Kazimierz Dolny słynie z Festiwalu Filmu i Sztuki „Dwa Brzegi”. Ponadto: Letnia Akademia Filmowa w Zwierzyńcu, Festiwal Kaszy „Gryczaki” w Janowie Lubelskim, „Chmielaki” w Krasnymstawie, Międzynarodowe Zawody Balonowe w Nałęczowie.