Położony jest w województwie małopolskim. Obejmuje południowy fragment Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz część środkową Doliny Prądnika i część Doliny Sąspowskiej. Park utworzony został w 1956 r. na powierzchni prawie 1571 ha, a obecnie zajmuje powierzchnię prawie 2146 ha (otulina – 6777 ha) i jest najmniejszym polskim parkiem narodowym. Obszary leśne stanowią większą jego część – 1528 ha.

Park zajmuje 15 085 ha powierzchni, z tego większość (63 proc.) pokrywają lasy a jedną piątą wody – w jego granicach rozciąga się duże jezioro Wigry, o bardzo urozmaiconej linii brzegowej. Przez park przepływa też największa rzeka tego regionu, Czarna Hańcza, będąca popularnym szlakiem kajakowym.

Park obejmuje najbardziej interesującą pod względem przyrodniczym część Kotliny Biebrzy, z najlepiej zachowanym w Europie kompleksem torfowisk. Przepływająca przez park rzeka Biebrza ma koryto nieregularne, z licznym zakolami i starorzeczami. Co roku wiosną zalewa okoliczne tereny. Biebrzański Park Narodowy chroni rozległe i prawie niezmienione torfowiska, z unikalną różnorodnością gatunków roślin, ptaków i innych zwierząt oraz naturalnych ekosystemów.

Park obejmuje swoim zasięgiem bagienną Dolinę Górnej Narwi na odcinku Suraż – Rzędziany. Nazywana jest ona „polską Amazonią” i uznawana za jedną z ostatnich w Europie naturalnych, regularnie zalewanych dolin rzecznych. Najważniejszym walorem przyrodniczym parku jest unikatowy charakter rzeki. Narew w jego granicach płynie wieloma korytami, które rozdzielając się i łącząc – tworzą nieregularną, skomplikowaną sieć

Park obejmuje część Puszczy Białowieskiej, stanowiącej jedyny w Europie bór niżowy, zachowany w stanie naturalnym. Największą powierzchnię parku zajmują lasy dębowo-lipowo-grabowe typu grądu. Z drzew liściastych dominują dęby, graby, klony, jesiony, olchy, natomiast spośród drzew iglastych – sosny i świerki. Ze względu na bardzo żyzne gleby drzewa osiągają tu ogromne rozmiary.

Park chroni kompleks Puszczy Kampinoskiej, znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie Warszawy, mającej też naturalne granice w postaci rzek Wisły i Bzury. Park obejmuje 9 rezerwatów ścisłych o powierzchni 2,2 tys. hektarów. Otulina wokół parku zajmuje powierzchnię 37 756,5 ha. Obszary te pełnią rolę „zielonych płuc Warszawy”, mają też status rezerwatu biosfery. W roku 2000, Kampinoski Park Narodowy wpisany został na światową listę rezerwatów biosfery UNESCO, jest też obszarem Natura 2000.

Powierzchnia Poleskiego Parku Narodowego obejmuje około 10 tys. ha, są to przede wszystkim obszary wodno-błotne, naturalne ekosystemy bagienne, torfowiska, jeziora krasowe, naturalne kompleksy leśne z siedliskami reliktowych gatunków zwierząt i roślin, które kształtowały się od końca epoki lodowcowej.

Jest najbardziej zalesionym parkiem narodowym w Polsce, grunty leśnie zajmują około 95 proc. jego obszaru. Znajdują się tu tereny zróżnicowane, tworzone przez łańcuchy wzgórz wapiennych oraz piaszczyste doliny. Jedną z nich jest dolina rzeki Wieprz, która przecina Roztocze Środkowe i park narodowy.

Pasma górskie objęte ochroną to Łysogóry (ze szczytem Łysica – 612 m n.p.m. oraz masywem Łysej Góry) oraz część wschodnia Pasma Klonowskiego i wreszcie części dolin Dębniańskiej, Słupiańskiej i Wilkowskiej. Do Parku przyłączono też enklawy leśne, w tym Chełmową Górę. Charakterystyczne dla tego parku są gołoborza kwarcytowe, czyli skalne rumowiska, które spotkać można na północnych zboczach Łysogór.

Babiogórski Park Narodowy obejmuje północną i częściowo południową część masywu Babiej Góry (najwyższego pasma w obrębie Beskidu Wysokiego), na długości około 10 km, licząc od Przełęczy Jałowieckiej do Przełęczy Krowiarki. Park obejmuje obszar masywu od wysokości około 700 m n.p.m. do samego szczytu noszącego nazwę Diablak (1725 m).

Park narodowy chroni wyjątkowe walory przyrodnicze centralnej i północno-wschodniej części Gorców. Ich zalesienie jest specyficzne – niższe partie gór zajmują lasy mieszane, zwane buczyną karpacką (z drzewostanem bukowo-jodłowym), zaś nad nimi ciągnie się pasmo regla górnego, z dominującymi drzewostanami boru świerkowego – tutaj drzewa dożywają bardzo sędziwego wieku.

Tatrzański Park Narodowy powstał w 1954 roku i zajmuje powierzchnię 21 164 ha. Został uznany za światowy rezerwat biosfery. Jest jednym z bardziej znanych polskich parków. Obejmuje obszar najwyższych polskich gór Tatr oraz kompleksy leśne przylegające do nich od północy. Istotnym walorem Tatrzańskiego Parku Narodowego są liczne jeziora polodowcowe (nazywane stawami), charakteryzujące się wyjątkową przezroczystością wody.

Założony został w 1932 r. i jest najstarszym parkiem narodowym w Polsce. Należy do najmniejszych w Polsce – powierzchnia wynosi zaledwie 2 346 ha, a otulina 2 682 ha. W jego granicach znajdują się Pieniny Czorsztyńskie, masyw Trzech Koron i Pieninki. Góry te tworzą głównie skały wapienne, a ich teren jest w znacznym stopniu zalesiony.

Powstał w 1995 r., zajmuje obecnie obszar 19 363 ha, z tego prawie 96 proc. to tereny leśne. Celem powstania parku była ochrona walorów przyrodniczych Beskidu Niskiego oraz znajdujących się tutaj zabytków kultury materialnej. Na specjalne podkreślenie zasługują malownicze krajobrazy tych gór – dominują tutaj grzbiety niskie, o wysokości do 700-800 m n.p.m.

Blisko 80 proc. obszaru parku zajmują lasy, najczęściej bukowe, z domieszką jodły i jaworu. W piętrze połonin, będących jedną z największych atrakcji przyrodniczych i turystycznych, rośnie wiele rzadkich roślin wysokogórskich, charakterystycznych dla wschodnich Karpat.

Park znajduje się na terenie Gór Stołowych w Kotlinie Kłodzkiej i obejmuje południowo-wschodnią ich część. Pasmo to osiąga długość 18 km a szerokość do 6 km. Są to jedyne w Polsce góry o budowie płytowej, z piaskowcowymi ostańcami, które oparły się erozji trwającej miliony lat. Tworzą one piękne i bardzo urozmaicone krajobrazy.

Park obejmuje najwyższą część gór Sudetów – Karkonosze od zachodnich zboczy Mumlawskiego Wierchu na zachodzie po Przełęcz Okraj na wschodzie. Najwyższy szczyt Śnieżka wznosi się na wysokość 1603 m n.p.m. Celem powstania Karkonoskiego Parku Narodowego było zapewnienie ochrony ekosystemów Karkonoszy i zachowanie ich w niezmienionym stanie, z jednoczesnym udostępnianiem turystom. Tereny parku są stosunkowo łatwo dostępne wyznaczonymi szlakami.

W krajobrazie tego parku charakterystycznymi elementami są polodowcowe wały (ozy), wzniesienia, pagórki (kemy), głazy narzutowe, rynny, które wypełnia woda 11 jezior. Tereny te w znacznym stopniu są zalesione i wyróżniają się bogactwem flory (około 1100 gatunków roślin naczyniowych).

Park zajmuje część jednego z największych kompleksów leśnych w Polsce, jakim są Bory Tucholskie. Ich przyrodnicze bogactwo to sieć hydrograficzna, krajobraz polodowcowy, gęste bory sosnowe, malownicze jeziora, różnorodność świata roślinnego i zwierzęcego.

Park reprezentuje przyrodę Puszczy Drawskiej i obejmuje jej fragment oraz dolinę rzeki Drawy (środkowy bieg), dolinę rzeki Płocicznej i centralną część Równiny Drawskiej. Walory przyrodnicze parku najlepiej poznawać w czasie spływu kajakowego Drawą, popularnym szlakiem wodnym. Jest tu również kilkadziesiąt kilometrów szlaków pieszych i rowerowych, szlak konny, ścieżki edukacyjne oraz szlak kajakowy rzeką Drawą o długości 40 km.

Park Narodowy „Ujście Warty” jest najmłodszym parkiem narodowym w Polsce – powstał w 2001 roku. Jego powierzchnia wynosi ok. 8 tys. ha. Symbolem parku jest gęś tundrowa. Park jest unikatowym obszarem podmokłym, nie tylko w skali kraju, ale również Europy. W szacie roślinnej Parku Narodowego „Ujście Warty” królują rozległe łąki, turzycowiska, trzcinowiska. Ten obszar to prawdziwe ptasie królestwo.

Jeden z dwóch, obok Wolińskiego, nadmorskich parków narodowych w Polsce. Ze względu na dużą różnorodność przyrodniczą zaliczony został w 1977 roku do Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO. Największą jego osobliwością są ruchome wydmy, które zajmują sporą część parku od strony morza. Jest to największy w Europie obszar wędrującego piasku – liczy około 500 ha powierzchni.

Woliński Park Narodowy powstał w 1960 roku, zajmuje powierzchnię prawie 11 tys. hektarów w centralnej części wyspy Wolin, najpiękniejszej krajobrazowo z bogatą florą i fauną oraz wybrzeże nad Bałtykiem i nad Zalewem Szczecińskim.