Pomysł na wakacje – szlakiem latarni morskich
Wakacje i sezon letni to świetna okazja, aby poznać polskie latarnie morskie, które ze względu na swoje położenie i ciekawą architekturę, stanowią niezwykłą atrakcję turystyczną samą w sobie. Zawsze można dotrzeć do latarni morskiej w miejscowości czy kurorcie nadmorskim, w którym akurat się zatrzymaliśmy na wakacyjny czy weekendowy pobyt. Ale tym razem mamy propozycję dla osób chcących w aktywny sposób zwiedzić atrakcje polskiego wybrzeża – Szlak Latarni Morskich, który łączy 17 tych obiektów w polskiej części wybrzeża Bałtyku. Część z nich nie jest udostępniona dla zwiedzających, co nie zmienia faktu, że i tak warto do nich dotrzeć i podziwiać z zewnątrz. Warto tu dodać, że przemierzając Szlak Latarni Morskich, napotkamy na nim lub w pobliżu wiele innych atrakcji turystycznych – przyrodniczych, historycznych, kulturowych, rekreacyjnych czy rozrywkowych.
Szlak Latarni Morskich biegnie przez całe polskie wybrzeże Bałtyku. Zwiedzanie rozpocząć można do wschodniej strony wybrzeża – na Mierzei Wiślanej od latarni morskiej w Krynicy Morskiej lub od zachodniej strony – od latarni morskiej w uzdrowisku Świnoujście. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, abyście wybrali sobie dowolne miejsce z niżej opisanych i wybrali dowolny fragment szlaku według własnego uznania. Przebycie szlaku jest dobrym pomysłem zarówno dla turystów zmotoryzowanych, jak i zapalonych rowerzystów.
W zależności od wybranego wariantu trasy i wyboru dodatkowych atrakcji po drodze, orientacyjna długość biegnącego przez dwa województwa (Pomorskie i Zachodniopomorskie) szlaku wynosi od 650 do nawet 800 kilometrów. Ze względu na fakt, że znajdujące się na trasie szlaku latarnie znajdują się zazwyczaj w okolicach najpiękniejszych morskich kurortów, jego przebycie stanowi wspaniałą okazję do zwiedzenia wszystkich zakątków polskiego wybrzeża.
Latarnie morskie polskiego wybrzeża Bałtyku zlokalizowane są w bardzo różnorodnych miejscach: w dużych miastach (Gdańsk, Gdynia), uzdrowiskach (Kołobrzeg, Sopot, Świnoujście, Ustka), parkach narodowych (Słowiński PN, Woliński PN) i w bardziej lub mniej znanych kurortach i miejscowościach turystycznych (Darłowo, Gąski, Hel, Jarosławiec, Jastarnia, Krynica Morska, Niechorze, Osetnik, Rozewie). Zatem zwiedzając je, każdy znajdzie coś dla siebie – zarówno miłośnicy dużych miast i gwarnych kurortów, czy też szukający spokoju i doznań związanych z obcowaniem z przyrodą.
Każda latarnia jest inna – budowane były przez Polaków i Niemców, z czerwonej, czasem żółtej cegły. Latarnie posiadają jedno lub dwa światła (w niektórych latarniach można z bliska przyjrzeć się sposobom wysyłania sygnałów świetlnych), są owalne lub prostokątne – każda z nich jest wyjątkowa, a zobaczenie wszystkich umożliwi właśnie wyprawa Szlakiem Latarni Morskich.
Latarnie morskie na polskim wybrzeżu
Rozpoczynając przemierzanie szlaku od pierwszej latarni na wschodniej części wybrzeża, a kończąc na pierwszej od zachodniej strony, napotkamy następujące obiekty:
- Latarnia Morska w Krynicy Morskiej (ul. Sienkiewicza 1; wysokość wieży: 26 m; otwarcie: 1895 r.)
Latarnię na najwyższym wzniesieniu Krynicy Morskiej, wybudował rzemieślnik z Elbląga Edward Stach. Odbudowana po wojnie latarnia zainicjowała działanie w dniu 25 sierpnia 1951 roku. W latach 1957-1997 pełniła także funkcję radiolatarni wysyłając w eter rozpoznawczy sygnał „KM” (wg alfabetu Morse’a). - Latarnia Morska w Gdańsku – Port Północny (ul. Kapitana Żeglugi Wielkiej Witolda Poinca 1, wysokość wieży: 56 m; otwarcie: 1984 r.)
Latarnia działa od roku 1984 i jest najmłodszą na polskim wybrzeżu. Ze względu na usytuowany w jej wnętrzu kapitanat portu nie jest możliwe zwiedzanie tej latarni. - Latarnia Morska w Gdańsku – Nowy Port (ul. Przemysłowa 6; wysokość wieży: 31 m; otwarcie: 1894 r.)
W Porcie Gdańskim w 1894 roku zbudowano latarnię w kształcie ośmiokątnej wieży, wysoką na 27 m, z ciemnoczerwonej licowanej cegły. Na jej maszcie była tzw. kula czasu wzorowana na kuli londyńskiej. W lecie 1984 roku, latarnię z Portu Gdańskiego zastąpiła ta z Portu Północnego. Nowoczesna niebieska, czworokątna z przeszkloną galerią, skąd widać panoramę Zatoki Gdańskiej. Wewnątrz latarni w Nowym Porcie, jedynej prywatnej latarni w Polsce, jest niewielkie, ale bardzo ciekawe muzeum. Ta wysoka na 31,3 m latarnia jest repliką latarni z Cleveland (Ohio, USA) zbudowaną przez gdańszczan w 1893 roku. We wrześniu 1939 roku w gdańskiej latarni były stanowiska ostrzału polskich placówek na Westerplatte. - Zabytkowa Latarnia Morska w Sopocie (Plac Zdrojowy 3, wysokość wieży: 30 m; otwarcie: 1904 r.)
W Sopocie jest tyle atrakcji, że nie każdy zauważa tam latarnię morską, Zwłaszcza, że jest ona przebudowanym kominem Instytutu Balneologicznego z lat 1903-1904. Automatyczne światło nawigacyjne ma zasięg 17 Mm. Formalnie od 1999 r. nie jest już latarnią morską). - Latarnia Morska Hel (na końcu cyplu Helskiego, wysokość wieży: 42 m; otwarcie: 1827 r.)
Na niebezpiecznym kiedyś Helu latarnie morskie funkcjonowały od średniowiecza. Dziś, do helskiej latarni trzeba podejść prawie na koniec cypla leśną drogą. Mogą też Was tam zawieźć meleksy. - Latarnia Morska w Jastarni (ul. Kościuszki 2A, wysokość wieży: 13 m; otwarcie: 1950 r.)
W Jastarni znajduje się jedna z mniejszych latarni morskich polskiego wybrzeża. Pierwotnie służyła jako sygnalizator dźwiękowy dla latarni Stilo. - Latarnia Morska w Rozewiu (ul. Leona Wzorka 3, wysokość wieży: 33 m; otwarcie: 1822 r.)
Najpopularniejsza z polskich latarń morskich stoi na Przylądku Rozewie. W latarni mieści się bardzo ciekawa ekspozycja pokazująca modele wszystkich polskich latarni morskich. Z rozewską latarnią związany jest Stefan Żeromski, na część którego latarnia nosi imię. - Latarnia Morska Stilo w Osetniku (ul. Morska 25; wysokość wieży: 33 m; otwarcie: 1906 r.)
Stilo, jedna z najmniej dostępnych i jednocześnie najpiękniejszych latarni morskich w Polsce, funkcjonuje od 1906 roku. Latarnia na zalesionej wydmie na wschód od Łeby, w pobliżu Lubiatowa. Wewnątrz znajduje się wystawa fotografii. - Latarnia Morska w Czołpinie (ul. Ogrodowa 12; wysokość wieży: 25 m; otwarcie: 1875 r.)
W Czołpinie latarnia zdobi wysoką wydmę na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, pomiędzy Rowami a Łebą. Latarnia ma wysokość 25,2 m, ale jej położenie na wydmie sprawia, że światło znajduje się na wysokości aż 75 m. - Latarnia Morska w Ustce (ul. Marynarki Polskiej 1; wysokość wieży: 20 m; otwarcie: 1871 r.)
To niewielka, ale ciekawa budowla, znajdująca się u ujścia Słupi do morza, po wschodniej stronie falochronu. - Latarnia Morska w Jarosławcu (ul. Szkolna 1; wysokość wieży: 33 m; otwarcie: 1838 r.)
Stanowi element kompleksu obejmującego m.in. domek latarników, oraz pomieszczenia gospodarcze. Z jej balkonu rozciąga się malowniczy widok na morze i dwa przybrzeżne jeziora. - Latarnia Morska w Darłowie (ul. Wschodnia 14; wysokość wieży: 22 m; otwarcie: 1715 r.)
Usytuowana jest tuż przy ujściu rzeki Wieprzy, przy wejściu do portu w Darłówku wschodnim jest łatwo dostępna dla turystów. - Latarnia Morska w Gąskach (ul. Latarników 7; wysokość wieży: 50 m; otwarcie: 1878 r.)
Malowniczo położona wśród pól w centrum wsi. Ze szczytu rozciąga się malowniczy widok na Morze Bałtyckie. - Latarnia Morska w Kołobrzegu (ul. Morska 1; wysokość wieży: 26 m; otwarcie: 1899 r.)
Położona w uzdrowisku, przy promenadzie z muzeum i kawiarnią w środku jest popularnym (ul. Polna 30; wysokość wieży: 45 m; otwarcie: 1866 r.) - Latarnia Morska w Niechorzu (ul. Polna 30; wysokość wieży: 45 m; otwarcie: 1866 r.)
Ze względu na położenia na 20 metrowym klifie uważana jest za najpiękniejszą latarnię w Polsce o nietypowym przekroju – początkowo jest czterokątny by przejść później w ośmiokąt. - Latarnia Morska Kikut (Wisełka w Wolińskim Parku Narodowym; wysokość: 18 m; otwarcie: 1826 r.)
Bezobsługowa latarnia ze względu na swoje położenie na 75-metrowym klifie jest uznawana za najwyższą latarnię polskiego wybrzeża. Nie jest dostępna dla zwiedzających. - Latarnia Morska w Świnoujściu (ul. Bunkrowa 1; wysokość wieży: 65 m; otwarcie: 1854 r.)
Najwyższa i jedna z najstarszych latarni w Polsce i jedna z najwyższych latarń morskich na świecie. W przylegającym do latarni budynku znajduje się muzeum latarnictwa i ratownictwa morskiego.
Szlak Latarni Morskich to atrakcje widokowe, dziedzictwa technicznego i marynistycznego, niezależnie od tego czy zdecydujemy się na zwiedzanie całego szlaku, czy też wybierzemy jego fragment.
Zwiedzenie wszystkich obiektów położonych na szlaku wymaga czasu i determinacji. Alternatywą może być odwiedzenie tylko Niechorza, gdzie można zobaczyć wszystkie latarnie polskiego wybrzeża w ciągu jednej godziny! Tak, to możliwe dzięki Parkowi Miniatur Latarni Morskich, przy ul. Ludnej 16. Ciekawa propozycja, zwłaszcza dla najmłodszych.