Śladami Mikołaja Kopernika w województwie warmińsko-mazurskim
Szlaki kulturowe w Polsce
Polska to kraj o ponad tysiącletniej historii, bogatych tradycjach i wielkim dorobku kultury. Od początku swojego istnienia, Polska znajdowała się w centralnej części Europy na styku różnych kultur, wschodniej i zachodniej oraz południowej i północnej. W rezultacie wykształciły się tu wielokulturowe tradycje i zabytki charakterystyczne dla danego regionu. Polska pod względem tych zasobów jest konkurencyjna na europejskim rynku turystycznym, posiada bowiem wiele cenionych walorów w postaci miejsc i obiektów o wysokiej wartości historycznej – świadectwa polskich dziejów, rozkwitu kultury i sztuki.
Bogatą historię i dziedzictwo kulturowe naszego kraju przybliżą wam różnorodne turystyczne szlaki kulturowe, które łączą ciekawe obiekty i miejsca w jeden spójny produkt turystyczny. Takich szlaków w Polsce jest wiele.
Na samochodowym szlaku kopernikowskim
Miniony 2023 rok został ustanowiony Rokiem Mikołaja Kopernika, aby w ten sposób uczcić 550. rocznicę urodzin wielkiego polskiego astronoma. Dlatego spośród wielu ciekawych szlaków kulturowych w Polsce, tym razem polecamy samochodowy szlak kopernikowski w województwie warmińsko-mazurskim. Cały Szlak Kopernikowski przebiega przez 3 województwa (kujawsko-pomorskie, pomorskie, warmińsko-mazurskie), ale to właśnie na Warmii i Mazurach jest najlepiej opisany i oznakowany.
Mikołaj Kopernik większą część życia spędził na terenie dzisiejszego województwa warmińsko–mazurskiego, na Warmii. Tu dokonał wielu odkryć i tu stworzył swoje sławne dzieło „O obrotach sfer niebieskich”. Również na Warmii, we Fromborku, zmarł w roku 1543 i został pochowany w katedrze.
Dla upamiętnienia działalności Mikołaja Kopernika – wybitnego astronoma, lekarza, administratora i kanonika kapituły warmińskiej, powstał właśnie szlak, który prowadzi turystę przez miejscowości związane z jego życiem. W województwie warmińsko-mazurskim trasa biegnie przez Nowe Miasto Lubawskie, Lubawę, Olsztyn, Dobre Miasto, Lidzbark Warmiński, Ornetę, Pieniężno, Braniewo i Frombork. Później wychodzi poza granicę Warmii, prowadząc przez Tolkmicko do Elbląga. Długość szlaku w województwie warmińsko-mazurskim to ponad 300 km.
Nowe Miasto Lubawskie jest zlokalizowane w historycznej ziemi chełmińskiej. Stare Miasto posiada dwie XIV-wieczne gotyckie bramy wjazdowe. Najwspanialszym zabytkiem miasta jest jednak gotycka bazylika kolegiacka św. Tomasza Apostoła.
Lubawa była w przeszłości siedzibą biskupów chełmińskich. Z ich zamku pozostały jedynie fragmenty murów obwodowych i okrągła baszta narożna. W XXI w. rozpoczęto prace zabezpieczające ocalałe fragmenty murów zamkowych. Wokół nich powstała ścieżka edukacyjna, prezentująca dzieje zamku na tle historii miasta i ziemi lubawskiej. Fundamenty i dziedziniec zamku przez wiele lat były przedmiotem eksploracji archeologów. Zakończona w 2020 r. rewitalizacja zaowocowała odtworzeniem dwóch skrzydeł zamku w nowoczesnej odsłonie. W ich pomieszczeniach powstało Centrum Aktywności Społecznej. Ponadto bardzo interesujące są kościoły: gotycki św. Anny i drewniany kościół św. Barbary.
W Olsztynku znajduje się zamek krzyżacki, gotycki kościół z XIV wieku oraz Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny. Można również wjechać windą na wieże ciśnień i podziwiać stamtąd panoramę miasta.
W stolicy województwa – Olsztynie, warto zwiedzić zamek, w którym Kopernik przebywał w latach 1516-1519 i 1520-1521 pełniąc urząd administratora dóbr kapituły. Dziś mieści się tu Muzeum Warmii i Mazur, ze stałą ekspozycją poświęconą astronomowi. Zwiedzający mają też okazję zobaczyć znajdująca się w krużganku tablicę astronomiczną, która służyła Kopernikowi do wyznaczenia momentu równonocy wiosennej.
Chociaż kolejnym miastem na szlaku, ściśle związanym z życiem astronoma, jest Lidzbark Warmiński, po drodze warto również wstąpić do Dobrego Miasta. Choćby po to, aby zobaczyć drugą co do wielkości gotycką świątynię na Warmii czy Basztę Bocianią, będącą zachowanym fragmentem średniowiecznych obwarowań miasta. W Dobrym Mieście znajduje się również Skansen Miejski.
Natomiast we wspomnianym już Lidzbarku Warmińskim Mikołaj Kopernik mieszkał na zamku u swojego wuja, biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrode. Był jego sekretarzem i lekarzem. Podobnie jak w Olsztynie, zamek to obecnie, pełne ciekawych wystaw, muzeum.
Po drodze do kolejnego miasta związanego z Kopernikiem – Fromborka – mijamy Ornetę, Pieniężno i Braniewo, w których astronom bywał okazyjnie.
Wreszcie docieramy do Fromborka, w którym Mikołaj Kopernik spędził blisko 30 lat. Będąc tu, warto zwiedzić Wzgórze Katedralne z katedrą, Muzeum Mikołaja Kopernika, planetarium i Wieżą Radziejowskiego. W samym mieście warto zaś odwiedzić Muzeum Historii Medycyny. Z tarasu widokowego Wieży Wodnej można podziwiać Zalew Wiślany.
Dalej szlak prowadzi przez Tolkmicko i kończy się w Elblągu. Zanim opuścimy to miasto, obejrzyjmy starówkę wraz z gotyckim kościołem p.w. św. Mikołaja, Bramę Targową i unikatową Ścieżkę Kościelną.