Polska jest jednym z pierwszych państw – sygnatariuszy Konwencji UNESCO o Ochronie Światowego Dziedzictwa. Obiekty i miejsca wpisane na listę stanowią wspólne dobro ludzkości, które charakteryzuje najwyższa powszechna wartość. Polska znacząco wyróżnia się wśród czołowych reprezentantów na liście UNESCO i obecnie szczyci się posiadaniem aż 17 wpisanych dóbr. Zapoznaj się i odwiedź wszystkie polskie klejnoty w koronie UNESCO!
Drewniane kościoły południowej Małopolski – Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica Murowana, Sękowa – zostały wpisane na listę UNESCO w 2003 roku. Stanowią one grupę cennych historycznie i ciekawych architektonicznie (styl gotycki, renesansowy i barokowy) drewnianych kościołów położonych na terenie historycznej Małopolski. W znakomitej większości zostały one wybudowane na podstawie konstrukcji zrębowej.
Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy zostały wpisane na listę UNESCO w 1999 roku. To znane miejsce pielgrzymek do położonego na Szlaku Papieskim, sanktuarium Ojców Bernardynów. Znajdziemy tu kościółki, kapliczki i figury. Najcenniejszym zabytkiem sakralnym w Kalwarii jest wizerunek Matki Bożej Kalwaryjskiej w Kaplicy Zebrzydowskich.
Wśród polskich klejnotów w koronie prym wiedzie Stare Miasto w Krakowie, wpisane na listę UNESCO w 1978 roku jako jedno z pierwszych 12 obiektów na świecie. Obszar wpisany obejmuje Stare Miasto w obrębie dawnych murów, Wzgórze Wawelskie oraz dzielnicę Kazimierz i Stradom. Pomnik kultury narodu polskiego, maleńki skrawek współczesnego Krakowa, gdzie zgromadzone są najwspanialsze dzieła kultury i sztuki z całego tysiąca lat historii tego miejsca.
Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni stanowią jedne z najstarszych kopalni soli kamiennej na świecie i najdłużej czynne zakłady przemysłowe. Zabytkowa Kopalnia Soli w Wieliczce została wpisana na listę UNESCO w 1978 roku jako jeden z pierwszych 12 obiektów na świecie. W roku 2013 wpis rozszerzono o Zabytkową Kopalnię Soli w Bochni.
Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat wpisane zostały na listę UNESCO w 2013 roku. Po stronie polskiej są to cerkwie w: Chotyńcu, Radruży, Smolniku, Turzańsku, Bunarach Wyżnych, Kwiatoniu, Owczarach i Powroźniku.
Polska jest jednym z pierwszych państw – sygnatariuszy Konwencji UNESCO o Ochronie Światowego Dziedzictwa. Obiekty i miejsca wpisane na listę stanowią wspólne dobro ludzkości, które charakteryzuje najwyższa powszechna wartość.
Auschwitz-Birkenau – Niemiecki Nazistowski Obóz Koncentracyjny i Zagłady, wpisany na listę UNESCO w 1979 roku jest symbolem planowanego ludobójstwa i Szoah. Utworzony został przez Niemców w połowie 1940 roku na terenie koszar wojskowych w Oświęcimiu. To pomnik czarnych kart historii w żywym mieście.
Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach to zespół 28 obiektów wpisany na listę UNESCO w 2017 roku, położonych głównie w Tarnowskich Górach oraz w części Bytomia i gminie Zbrosławice. Pod względem i historycznym i technicznym tworzą one jedną całość.
Hala Ludowa we Wrocławiu została wpisana na listę UNESCO w 2006 roku, pod swoją pierwotną nazwą, jako Hala Stulecia. Już w momencie powstania stanowiła obiekt wyjątkowy, posiadając żelbetowe przykrycie o największej rozpiętości na świecie.
Kościoły Pokoju w Jaworze zostały wpisane na listę UNESCO w 2001 roku. Mają zarówno niezwykłą historię ich budowy, jak i perfekcję konstrukcji szachulcowej oraz wspaniałe wykończenie wnętrza polichromiami.
Park Mużakowski jako obiekt transgraniczny polsko-niemiecki został wpisany listę UNESCO w 2004 roku. Jest to największy park stylu angielskiego w Polsce i w Niemczech. Tereny parku rozciągają się po obu stronach Nysy Łużyckiej. Fundatorem parku był książę Herman von Puckler-Muskau, który po latach podróżowania po Europie, był tak zachwycony parkami krajobrazowymi Anglii, że w latach 1815-1844 założył własny ogród nad Nysą Łużycką. Park ten zaprojektowany został jako obraz malowany za pomocą roślin i wykorzystywał miejscową roślinność do podkreślenia walorów sielskości krajobrazu.
Krzemionkowski region prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego jako 16. obiekt z Polski został wpisany na listę UNESCO w 2019 roku.Teren prahistorycznych kopalń krzemienia pasiastego w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego ma status Muzeum i Rezerwatu Archeologiczno-Przyrodniczego i ze względu na unikatową architekturę podziemi oraz doskonale zachowany krajobraz pogórniczy i walory naukowe jest objęty ochroną archeologiczną i przyrodniczą.
Unikalny zespół architektoniczno-urbanistyczny Starego Miasta w Zamościu został wpisany na listę UNESCO w 1992 roku. Plan miasta według projektu włoskiego architekta Bernarda Morando, nawiązywał do ówczesnych miast włoskich. Do czasów współczesnych zachował się w prawie niezmiennej formie pierwotny układ Starego Miasta.
Stare Miasto w Warszawie zostało wpisane na listę UNESCO w 1980 roku nie ze względu na wartość zabytkową, lecz jako przykład wyjątkowego pietyzmu w nieomal całkowitym odrestaurowaniu najstarszego fragmentu miasta, zburzonego metodycznie przez Niemców po powstaniu warszawskim. Rekonstrukcji Starego Miasta dokonano na podstawie starannych badań historycznych i konserwatorskich. Odtworzono układ przestrzenny z okresu lokacji w XII oraz architektoniczną zabudowę z XVIII wieku na podstawie zachowanych wizerunków miasta utrwalonych między innymi w malarstwie Canaletta.
Spośród wielu starych polskich miast Komitet UNESCO zachwycił się również niepowtarzalnym średniowiecznym zespołem staromiejskim Torunia, który został wpisany na listę UNESCO w 1997 roku. Toruńskie Stare Miasto to przede wszystkim Ratusz Staromiejski, mury obronne, bramy, baszty, kamienice i pałace mieszczańskie, dwór Świętego Jerzego oraz dwór Artusa, kościoły i spichrze.
Puszcza Białowieska wpisana na listę UNESCO w 1979 roku (część białoruska w 1992 roku) jako obiekt transgraniczny polsko-białoruski to las prastary, jej serce liczy ponad 500 lat. Na jej terenie znajduje się Białowieski Park Narodowy. Symbolem puszczy i parku jest żubr.
Monumentalne zamczysko wybudowane przez Krzyżaków czyli Zamek krzyżacki w Malborku został wpisany na listę UNESCO w 1997 roku. Jest to największy z zachowanych w Europie średniowiecznych zamków. Trzyczęściowa twierdza obronna w stylu gotyckim składa się z Zamku Niskiego, Zamku Średniego i Zamku Wysokiego. Najpiękniejszy widok na zamek jest od strony rzeki – Nogatu, a z zamkowej wieży roztacza się przeurocza panorama okolicy.
Co szczególnie warto zobaczyć?
- Stare Miasto w Krakowie: Serce polskiej kultury, z Wawelem, Sukiennicami i Kazimierzem.
- Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni: Podziemne miasta z solnymi rzeźbami i kaplicami.
- Auschwitz-Birkenau: Mimo bolesnej historii, to miejsce jest niezwykle ważne dla pamięci o przeszłości.
- Białowieski Park Narodowy: Ostatnia na niżu europejskim puszcza pierwotna, z żubrami i innymi dzikimi zwierzętami.
- Drewniane kościoły południowej Małopolski: Unikalne zabytki architektury drewnianej.
- Zamość – Renesansowe miasto idealne: Perła urbanistyki renesansowej.
- Kalwaria Zebrzydowska: Sanktuarium maryjne z niezwykłym zespołem architektonicznym.
- Parki Mużakowski i Łazienki Królewskie: Przykład pięknych ogrodów i parków.
Dlaczego warto odwiedzić wyróżnione prze UNESCO polskie obiekty?
- Dotknąć historii: Każde z tych miejsc to żywa historia, która pozwala nam lepiej zrozumieć, jak kształtowała się nasza kultura i cywilizacja.
- Podziwiać piękno: Architektoniczne arcydzieła, malownicze krajobrazy, niezwykłe dzieła sztuki – to wszystko czeka na odkrywców.
- Wspierać ochronę dziedzictwa: Odwiedzając te miejsca, wspieramy działania na rzecz ich ochrony i zachowania dla przyszłych pokoleń.
- Poznać różnorodność kulturową: Polska to kraj o wielokulturowej przeszłości, a obiekty UNESCO są tego najlepszym dowodem.
Czytaj więcej o ONZ (Wikipedia)
Polska w obiektywie
Zobacz fotografie instagramerów